Dekkingsmaatregelen

In dit onderdeel zijn de verschillende keuzes van het college opgenomen om te komen tot een sluitende begroting in 2025. Dit is verdeeld in 2 onderdelen.

• Financieel technische ombuigingen
  Dit betreft ombuigingen die met name financieel technische van aard zijn. Hierbij gaat het wel om keuzes, maar deze keuzes leiden nagenoeg niet tot een teruggang in de kwaliteit van de dienstverlening aan onze inwoners en bedrijven of van de bedrijfsvoering.
• Bezuinigingen
  Dit betreft bezuinigingen die wel leiden tot enige teruggang in de kwaliteit van de bedrijfsvoering en/of dienstverlening aan onze inwoners en bedrijven.

Financieel technische ombuigingen

Hieronder een overzicht van de financieel technische ombuigingen met een toelichting.

Afschrijvingstermijn gebouwen en installaties

Op dit moment is de afschrijvingstermijn van gebouwen 40 jaar en installaties 15 jaar. We zien in de praktijk dat gebouwen en installaties langer meegaan dan deze termijnen. De economische levensduur is hiermee langer.

We verlengen daarom de afschrijvingstermijn van gebouwen naar 50 jaar en van installaties naar 20 jaar. Dit nemen wij mee in de actualisatie van de nota activabeleid die eind 2024 voorligt in de raad.

Door de afschrijvingstermijnen aan te passen aan de huidige economische levensduur, wordt renovatie of vervanging na het verstrijken van deze termijnen noodzakelijk. Momenteel zien we regelmatig dat na het afschrijven nog geen vervanging volgt, wat een voordeel oplevert in de exploitatie. Dit vervalt met deze nieuwe afschrijvingstermijnen.

Toerekening vegen aan riolering

Door een uitspraak van de Hoge Raad is het mogelijk om meer kosten toe te rekenen aan het Gemeentelijk Watertakenplan. Door blad te ruimen en de straten te vegen komt er immers minder vuil in de riolering en zijn daar minder schoonmaakkosten. Het ‘doorschuiven’ van deze kosten betekent een bezuiniging voor de gemeentelijke financiën. We zien dat door verschuivingen in de uitvoering van het Gemeentelijk Watertakenplan en de inzet van de voorzieningen, dit niet leidt tot een verhoging van de Riool- en Waterzorgheffing. Het heeft daarmee ook geen effect op de doelen en ambities uit het Gemeentelijk Watertakenplan.

Budget Van Werk Naar Werk

We hebben een budget voor werk naar werktrajecten. Deze trajecten zijn moeilijk te voorspellen en afhankelijk van ontwikkelingen binnen de organisatie. We kiezen er daarom voor dit budget niet meer op te nemen in de begroting, maar achteraf te verantwoorden aan de raad.

Verkiezingen

Momenteel begroten we jaarlijks € 90.000 voor verkiezingen, ongeacht wanneer ze gepland staan. Hierdoor zijn er jaren waarin we dit budget niet volledig gebruiken, en jaren waarin we juist meer uitgeven vanwege meerdere verkiezingen.

We stemmen de begroting nu af op de verkiezingsplanning, zodat het budget realistischer wordt begroot. In het geval van onverwachte tussentijdse Tweede Kamerverkiezingen, bijvoorbeeld door de val van het kabinet, verantwoorden wij deze lasten achteraf aan de raad.

Onderhoud en vervanging ledverlichting

Door de uitgevoerde omvorming naar ledverlichting is er minder lampvervanging en onderhoud nodig. Daarnaast reageren we, met verlaging van dit budget, minder snel op meldingen over kapotte lampen.

Schadeherstel bewegwijzering en bebording

We nemen geen budget meer op voor schadeherstel aan bewegwijzering en bebording. We gaan ons meer inspannen om de schade te verhalen op de veroorzakers samen met de inzet van NODR. Zij zijn gespecialiseerd in het verhalen van schaden bij derden.

Internationale samenwerking

Voor dit budget worden geen concrete activiteiten uitgevoerd, maar wordt alleen op ad hoc basis ingezet. Het laten vervallen van dit budget heeft daarmee geen effect op onze activiteiten.

Bezuinigingen

De bezuinigingen zoals opgenomen in deze Kadernota zijn nog beperkt van omvang en hebben weinig effect op het voorzieningenniveau dat wij bieden aan onze inwoners. Voor de jaren 2026 en verder ligt er nog een grote financiële opgave. Hiervoor moeten moeilijke keuzes gemaakt worden, waarbij geen enkel domein ontkomt aan bezuinigingen. Hierbij kun je denken aan het verminderen van de kwaliteit van de openbare ruimte, het verlagen van het mantelzorgcompliment, het niet meer vergoeden van de keuring voor de gehandicaptenparkeerkaart of het beperken van de openstelling van onze publieksbalies.

Jeugd actieplan besparingen

We zien het gebruik van de jeugdzorg en de daarmee gepaard gaande kosten stijgen. Ondanks dat we hier niet volledig op kunnen sturen, nemen we wel maatregelen waarmee we verwachten dat de uitgaven de komende jaren gaan dalen.

Deze met elkaar samenhangende maatregelen richten zich op onze eigen gemeentelijke toegang, huisartsen, beleid en contractmanagement. We gaan er vanuit dat dit gaat zorgen voor meer inzicht in en sturing op inzet, op- en afschaling van jeugdhulp. Het versterken van de sociale basis, de inzet van Praktijkondersteuners bij de huisartsen en het bieden van begeleiding van binnen de sociale basis in plaats van door een zorgaanbieder, zijn ontwikkelingen waarmee we inzetten op het terugdringen van het gebruik van specialistische jeugdhulp.

Tot slot is op landelijk niveau veel te doen over het aanscherpen van de Jeugdwet en daarmee onze eigen verordening. We gaan komende periode kritisch kijken of we met de verordening de toename van jeugdhulp kunnen beperken.

Uitgangspunt bij al deze maatregelen blijft dat jeugdigen in Lingewaard de ondersteuning krijgen die nodig is. Zo licht als mogelijk, zo zwaar als nodig.

Ondanks dat het moeilijk is om hier een harde besparing aan te koppelen, streven we er naar om in 2027 € 1.000.000 te besparen in de veronderstelling dat de jeugdwet dan aangepast is. Hierbij verwachten we in 2025 de eerste slag te kunnen maken (€ 300.000) en in 2026 € 600.000 te besparen.

Groen- en reststroken

De huurovereenkomsten voor groen- en reststroken passen we aan naar een marktconform tarief. Op dit moment zijn er huurovereenkomsten waarin soms maar 10% van het huidige tarief is opgenomen.

Daarnaast verhogen we het tijdelijke actietarief voor verkoop van reststroken met 50% naar € 75 per m2. Hierbij is er wel een risico dat minder inwoners belangstelling hebben voor de koop van een reststrook.

Naar verwachting neemt de verkoop van groen- en reststroken na 2028 sterk af.

Verlaging budget duurzaamheid

Er is voor duurzaamheid een structureel budget beschikbaar van € 245.000. Het voorstel is om dit budget te verlagen met € 50.000. wat betekent dat bepaalde activiteiten anders moeten worden uitgevoerd om kosten te besparen, of dat sommige activiteiten mogelijk niet meer plaatsvinden.

Mede door beschikbaarheid van subsidiegelden en het transitiefonds energie kunnen ambities de komende jaren ondanks bezuiniging grotendeels worden gerealiseerd.

Versterking dienstverlening

Vanuit het Rijk ontvangen wij vanaf 2023 tot met 2027 gelden voor het project Versterking dienstverlening. Dit is toegekend naar aanleiding van de treurige gevolgen van de toeslagenaffaire.

We hebben inmiddels flinke stappen gezet om de dienstverlening naar onze kwetsbare inwoners te versterken en verbeteren. Het risico van deze bezuiniging is hiermee beperkt en het heeft ook geen personele consequenties. Wel kan deze bezuiniging ertoe leiden dat toekomstige maatregelen beperkter uitgerold kunnen worden.

Advieskosten

We hebben voor de gehele organisatie de advieskosten in kaart gebracht. Hierbij zien we dat veel advieskosten nodig zijn, bijvoorbeeld omdat dit wettelijk vereist is of omdat deze kennis dusdanig specialistisch is dat wij deze niet zelf in huis hebben.

Toch is het mogelijk om op een aantal onderdelen kritischer om te gaan met het inwinnen van advies. Hiermee besparen we € 41.500 op jaarbasis.

Organisatieontwikkeling, juridisch consult

De teruggang in dit budget betekent dat we terughoudender moeten zijn met het inschakelen van externe juridische ondersteuning. Dit betreft juridische ondersteuning bij specialistische vraagstukken met betrekking tot personeel en organisatie.

Om dit te kunnen bewerkstelligen laten we minder overeenkomsten toetsen en daar waar mogelijk doen wij een groter beroep doen op onze eigen juristen. Hierbij moet opgemerkt worden dat wij de echt specialistische kennis en expertise niet in huis hebben terwijl de complexiteit van de vraagstukken toeneemt.

Versobering inwonersparticipatie

Binnen het budget voor inwonersinitiatieven zien wij een onderbesteding. Hiermee bezuinigen wij bewust niet op onze inwonersorganisaties (wijkplatforms en WOP/DOP organisaties) of bijvoorbeeld LingewaardDoet, maar brengen wij het huidige budget in lijn met de jaarlijkse uitgaven. Daarnaast gaan wij in 2024 nog in gesprek met de verschillende inwonersorganisaties over een andere vorm van budgettering.

WMO versobering hulpmiddelen en kleine woningaanpassingen

We passen de verordening aan voor hulpmiddelen Wmo en kleine woningaanpassingen. Hierbij

geven we aan dat zaken die bij normaal ouder worden horen, of algemeen gebruikelijk zijn, niet

meer worden vergoed door de gemeente. We gaan nader uitzoeken welke zaken we hieronder kunnen en willen laten vallen.